Οι φεντεραλιστές της Ευρώπης φοβούνται ότι οι εθνικιστές θα συμπράξουν
ενόψει των ευρωεκλογών του Μαίου. Τα σενάρια για ενωμένο μέτωπο
αντι-ευρωπαϊστών, οι αιτίες για την στροφή των ψηφοφόρων και οι
πραγματικές επιπτώσεις στα κράτη-μέλη.
Το πολιτικό ειδύλλιο ανάμεσα σε δύο από τους πλέον γνωστούς
δεξιούς ηγέτες της Ευρώπης ξεκίνησε σε ένα εστιατόριο στο Παρίσι τον
Απρίλιο. Ο Geert Wilders, ο επικεφαλής του αντιμεταναστευτικού Κόμματος της Ελευθερίας στην Ολλανδία φλερτάρει εδώ και αρκετό καιρό τη Marine Le Pen,
η οποία έχει αναζωογονήσει το ιδιότροπο γαλλικό νεο-φασιστικό κόμμα
Εθνικό Μέτωπο που κληρονόμησε από τον πατέρα της πριν από δύο χρόνια.
Καθ 'υπόδειξη της κ. Lepen, συναντήθηκαν στη La Grande Cascade στο Bois de Boulogne για ένα γεύμα που διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες. Το κυρίως πιάτο ήταν μια συζήτηση για το αν οι δύο εθνικιστές πολιτικοί θα μπορούσαν να βάλουν στην άκρη τις εγχώριες εμμονές τους να επικεντρωθούν σε έναν κοινό εχθρό: την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Από τότε, οι δύο έχουν κάνει από κοινού ελπιδοφόρες δηλώσεις σχετικά με την εκστρατεία, γεγονός που υποδηλώνει την πρώτη ημερομηνία τους ήταν μια επιτυχία.
«Είμαστε ακόμη στη διαδικασία που προσπαθούμε να εκτιμήσουμε σε ποια μορφή μπορούν να συντονιστούν και να συνεργαστούν οι προσπάθειές μας. Αλλά είμαστε διατεθειμένοι να το πράξουμε", δήλωσε ο κ. Wilders σε ηλεκτρονικό του μήνυμα προς τους Financial Times.
Η συνεργασία Le Pen- Wilders δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Σε ολόκληρη την ΕΕ, ομάδες εχθρικές προς το μεταπολιτευτικό έργο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνενώνονται για αυτό που πολλοί στις Βρυξέλλες φοβούνται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα λαϊκίστικο κύμα στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Ακόμη και ένθερμοι Ευρωπαίοι φεντεραλιστές τώρα παραδέχονται ότι το 30% του νέου κοινοβουλίου θα απαρτίζεται από ευρωσκεπτικιστές οι οποίοι αξιοποιούν την οικονομική κατήφεια και τα υψηλά επίπεδα ανεργίας που μαστίζουν την ήπειρο.
«Όλοι θέλουμε να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να υπάρξει ενεργοποίηση στις προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές σε μια πανευρωπαϊκή εκλογική κατολίσθηση εναντίον των Βρυξελλών», δηλώνει ο κ. Wilders.
Το μεγαλύτερο όφελος από αυτή τη συνεργασία για τους δύο πολιτικούς είναι συμβολικό. Εμφανιζόμενοι πλάι-πλάι, οι δύο πολιτικοί που εδώ και καιρό παρουσιάζονται ως κάτοικοι ενός πλανήτη τρελών – αν όχι ρατσιστών- ελπίζουν ότι θα αποδείξουν στους ψηφοφόρους ότι στην πραγματικότητα αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. "Αυτό δείχνει ότι η Marine Le Pen δεν περιπλανιέται μόνη στην έρημο» εξηγεί ο Ludovic de Danne, σύμβουλος της Le Pen για τις διεθνείς υποθέσεις. "Αν ήμουν φεντεραλιστής θα φοβόμουν πάρα πολύ"
Οι ευρωσκεπτικιστές διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Υπάρχουν αυτοί που επιδιώκουν τον τερματισμό της ΕΕ αλλά και "μετριοπαθείς" ευρωσκεπτικιστές που ζητούν μεταρρυθμίσεις προς ένα πιο χαλαρό και ελαφρύ μπλοκ. Μένει να αποδειχθεί εάν αυτή η ανομοιογενής ομάδα εθνικιστών και λαϊκιστών μπορεί να σχηματίσει μία αποτελεσματική συμμαχία ανά την Ευρώπη ώστε να νικήσει το status quo στις Βρυξέλλες.
Ορισμένοι τηρούν αποστάσεις. Όπως ο Nigel Farage, ο επικεφαλής του Κόμματος Ανεξαρτησίας της Βρετανίας, του οποίου η οξύτητα και η χαρισματική αντιπολίτευση προς την ΕΕ τον έχει αναγάγει σε πανευρωπαϊκή πολιτική διασημότητα. Ο κ. Farage προς το παρόν αντιστέκεται στην επίθεση γοητείας από την κα. Lepen. Αν και εξέφρασε «θαυμασμό» για τις προσπάθειές της να ανακατασκευάσει το Εθνικό Μέτωπο, κατήγγειλε ότι «τα θέματα, όπως ο αντισημιτισμός είναι τόσο βαθιά ριζωμένα σε αυτό το κόμμα που νομίζω ότι είναι δύσκολο να το αλλάξουμε».
Ακόμα, ο κ. Farage όμως, έχει χαρίσει μέρος από τη λάμψη του σε πιο μετριοπαθή κόμματα των ευρωσκεπτικιστών σε όλη την ήπειρο και μάλιστα προσπάθησε να βοηθήσει να δημιουργηθεί μια νέα έκδοση του το UKIP στην Πορτογαλία. Άλλοι ανερχόμενοι ευρωσκεπτικιστές, όπως ο Morten Messerschmidt, ο μεγαλύτερος ευρωβουλευτής από το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας, εμφανίστηκαν σε συνέδρια του κόμματος στη Φινλανδία και τη Λιθουανία.
Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, υπήρξαν προσπάθειες για συνεργασία, μέσα από μια ελάχιστα γνωστή οργάνωση που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία, η οποία στεγάζεται σε ένα παράπλευρο δρόμο από την έδρα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες.
Ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια από τον Godfrey Bloom του UKIP και έχει γίνει ένας χώρος όπου η κ. Le Pen συναντάται με ως επί το πλείστον ακροδεξιούς πολιτικούς από το Vlaams Belang του αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας και των Σουηδών Δημοκρατών. (Αν και η ομάδα αντιτίθεται στην ΕΕ, οι αρχές της δεν την εμπόδισαν να δεχθεί χρηματοδότηση που υπερβαίνει τις €300.000 από την ΕΕ).
Για τους αφοσιωμένους Ευρωπαίους των Βρυξελλών, αυτή η κινητοποίηση των ευρωσκεπτικιστών είναι επίφοβη και χαρακτηρίζεται ως ένα είδος εισβολής βαρβάρων. Πολλοί φοβούνται ότι αυτό απειλεί όχι μόνο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά επίσης το ελεύθερο εμπόριο και τα ανοιχτά σύνορα που το συνοδεύουν.
Ο José Manuel Barroso, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας ομιλίας του τον περασμένο μήνα καλώντας επειγόντως τους υπέρμαχους της ολοκλήρωσης να αντισταθούν στην επίθεση. Ωστόσο, οι λαϊκιστές πέτυχαν άλλη μια νίκη στο Σαββατοκύριακο, όταν το Εθνικό Μέτωπο της Le Pen κέρδισε τις τοπικές εκλογές στην Cote d' Azur. Ο θρίαμβος τονίστηκε από μια νέα δημοσκόπηση που δείχνει πως το κόμμα ηγείται στις ευρωπαϊκές εκλογές με υποστήριξη 24%.
Ακόμη και στη Γερμανία, όπου για ιστορικούς λόγους, πολλοί πίστευαν ότι ένα ανοιχτά αντι-ευρωπαϊκό κόμμα δεν θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος, το "Εναλλακτική για τη Γερμανία", βρέθηκε μία ανάσα από την εκπροσώπηση στη Βουλή τον περασμένο μήνα.
"Αυτοί που θέλουν να καταστρέψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση κερδίζουν τις εκλογές στην Ευρώπη», λέει ο Martin Schulz, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Ορισμένοι ελπίζουν ότι καθώς η προοπτική ενός εκλογικού σώματος ευρωσκεπτικιστών γίνεται πιο πραγματική, θα προκληθεί ισχυρή αντίδραση από τα παραδοσιακά κόμματα. Προς το παρόν, όμως, στενός συνεργάτης ευρωβουλευτή δηλώνει απελπισμένος από τους αποκαλούμενους «ευρω-διστακτικούς»: τους πολιτικούς που στη θεωρία είναι φιλοευρωπαίοι αλλά «αφήνουν τα επιχειρήματα των ευρωσκεπτικιστών να επικρατήσουν χωρίς να τα αντικρούσουν».
Η μεγαλύτερη επίδραση των ευρωεκλογών μπορεί να είναι οι επιπτώσεις πέρα από τις Βρυξέλλες. Αν οι ευρωσκεπτικιστές έχουν καλές επιδόσεις, τότε τα κυρίαρχα κόμματα στα κράτη-μέλη θα βρεθούν υπό πίεση να σκληρύνουν τη δική τους πολιτική για την Ευρώπη - ένα φαινόμενο που ήδη παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Φινλανδία και από τότε επαναλαμβάνεται και σε άλλες χώρες. Όπως είπε ο κ. Farage: «Αυτό που είναι ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές δεν είναι τόσο η επίδραση στις Βρυξέλλες. Είναι η επίδραση που θα έχουν στην εθνική πολιτική".
Η επιτυχία του UKIP παρακίνησε τον Ντέιβιντ Κάμερον, τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, να σκληρύνει τη γραμμή του για την Ευρώπη υποσχόμενος στους ψηφοφόρους δημοψήφισμα για την ΕΕ και απαιτώντας τον επαναπατρισμό των εξουσιών από τις Βρυξέλλες.
Με παρόμοιο τρόπο, η Ολλανδία, που θεωρείται ένα από τα πλέον φιλο-ευρωπαϊκά κράτη, εξέπληξε άπαντες τον Ιούνιο, όταν η κυβέρνηση του Mark Rutte παρουσίασε κατάλογο με 54 τομείς πολιτικής που θα πρέπει να μείνουν σε εθνικό επίπεδο". Ακριβώς όπως ο κ. Cameron ωθείται από το UKIP, έτσι ο Rutte ωθείται από τον Wilders" εξηγεί ο κ. Messerschmidt και συμπληρώνει: «Και αυτό συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη."
Για αυτές ακριβώς τις ιδιαιτερότητες όμως, το Τάμπερε έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν εγκλωβιστεί σε μία αβέβαιη μετα-βιομηχανική μετάβαση. Τα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας έχουν κλείσει ή δοθεί για άλλες χρήσεις. Η ανεργία υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται και η τοπική αυτοδιοίκηση μετά την περικοπή δαπανών του τρέχοντος έτους κατά 22 εκατ ευρώ, εξετάζει νέα μέτρα.
«Θα ήταν ωραίο να πολιτευόμουν σε μια καλή περίοδο για την οικονομία. Δεν είναι τόσο ευχάριστο να παίρνεις τις δύσκολες αποφάσεις», λέει η Άννα - Kaisa Ikonen, δήμαρχος του Τάμπερε και μέλος του φιλο- ευρωπαϊκού κόμματος Εθνικός Συνασπισμός.
Στις εθνικές εκλογές του 2011, το κόμμα των "Αληθινών Φιλανδών", το οποίο άλλαξε προσφάτως το όνομά του σε «Οι Φινλανδοί», εκμεταλλεύθηκαν τη λαϊκή οργή ενάντια στα ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης και έλαβαν το 18,6% των ψήφων στην πόλη και 19% σε εθνικό επίπεδο.
Το αποτέλεσμα αυτό τους έφερε σε απόσταση μόλις μιας ποσοστιαίας μονάδας από τον Εθνικό Συνασπισμό που νίκησε εκπλήσσοντας το πολιτικό κατεστημένο. Από τότε, «Οι Φινλανδοί» έχουν υπερδιπλασιαστεί την εκπροσώπησή τους στο Δημοτικό Συμβούλιο του Τάμπερε, κερδίζοντας ακόμη και το 35% των ψήφων σε κάποια συμβούλια.
"Έχουμε πολλές ψήφους από άνδρες που κάποτε εργάζονταν στα εργοστάσια ψήφιζαν τους Σοσιαλδημοκράτες και τώρα αισθάνονται απογοήτευση, " λέει ο Sampo Terho, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τους «Φινλανδούς».
Όταν ήταν φοιτητής, ο κ. Terho - όπως οι περισσότεροι Φινλανδοί - υποστήριξε την ένταξη της χώρας στην ΕΕ. Η ένταξη το 1995 και μετά η υιοθέτηση του ευρώ, ήταν ένας τρόπος για τη Φινλανδία να εδραιώσει τους δυτικούς δεσμούς της, μετά από δεκαετίες ανήσυχης συνύπαρξης δίπλα στη Σοβιετική Ένωση. Όλοι αυτό υποστήριζαν, δηλώνει ο κ. Terho.
Η ΕΕ άρχισε να αποτελεί πηγή ανησυχίας σταδιακά, μετά τα πιο τοπικιστικά ζητήματα, όπως οι νόμοι που απαιτούσαν από τους μαθητές της Φινλανδίας να μελετήσουν σουηδικά.
"Η κρίση έφερε πραγματικά τα προβλήματα της ΕΕ στο ευρύτερο κοινό, στη βασική συζήτηση», λέει ο κ. Terho. Αντίθετα με τον κ. Farage, δεν υποστηρίζει τον άμεσο τερματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ζητά όμως, μια πιο χαλαρή ένωση όπου τα μέλη, θα μπορούν να επιλέξουν τι τους αρέσει.
Η εκστρατεία του κόμματος για τις εκλογές του επόμενου έτους, την οποία επιβλέπει ο κ. Terho, μπορεί να συνοψιστεί σε μία μόνο λέξη : "Φτάνει πια! " – στα πακέτα, στην ολοκλήρωση και στη μεταφορά περισσότερων χρημάτων στις αρχές των Βρυξελλών..
Στοιχεία των δημοσκοπήσεων δείχνουν θα μπορούσε να υπάρξει γόνιμο έδαφος για αυτό το μήνυμα σε όλη την Ευρώπη. Δημοσκόπηση της Gallup που έγινε το Σεπτέμβριο διαπιστώνει ότι το 45% των ερωτηθέντων πιστεύει πως η κατάσταση στην ΕΕ οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση, ενώ μόλις 26% ήταν πιο αισιόδοξοι. Σε 16 από τα 28 κράτη-μέλη η πλειοψηφία πιστεύει πως θα πρέπει να "επαναπατριστούν" εξουσίες που σήμερα ανήκουν στις Βρυξέλλες.
«Οι άνθρωποι έχουν χάσει κάθε πίστη ότι αυτοί οι τύποι ξέρουν τι κάνουν», εξηγεί ο Robert Manchin, διευθύνων σύμβουλος της Gallup Europe, σημειώνοντας ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δηλώνουν τώρα ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρόν. «Αυτό είναι πραγματικά μοναδικό στον κόσμο. Υπό αυτή την έννοια η Ευρώπη είναι μια μαύρη τρύπα".
Ακόμη και αν τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα σκάψουν βαθιά στη λαϊκή οργή, παραμένει το ερώτημα εάν μπορούν να σχηματίσουν μακροχρόνιους δεσμούς. Η ιστορία δεν είναι ενθαρρυντική. Το 2007, συνολικά 23 ακροδεξιοί και εθνικιστές βουλευτές σχημάτισαν μια ομάδα γνωστή ως «Ταυτότητα, Παράδοση, Κυριαρχία». Μέχρι το Νοέμβριο, είχαν διαλυθεί αφού η Ιταλίδα Alessandra Mussolini προσέβαλε τους Ρουμάνους.
"Οι εθνικιστές έχουν ακριβώς αυτό το πρόβλημα: είναι εθνικιστές», εξηγεί ο Joël Gombin, Γάλλος πολιτικός επιστήμονας και συμπληρώνει: "Είναι δύσκολο για αυτούς να συνεργαστούν με εθνικιστές από άλλες χώρες."
Ο κ. Wilders και η κ. Le Pen δοκιμάζονται με την άνοδο των τοξικών κομμάτων που προσπαθούν να αποκρούσουν, όπως το Jobbik της Ουγγαρίας και τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, τα οποία έχουν ρεκόρ ξενοφοβίας, ακόμη και βίας.
«Ο φόβος μου είναι ότι σε ορισμένες χώρες τα κόμματα που θα ενισχυθούν είναι κόμματα που δεν θα ήθελα να δω ξανά στην ευρωπαϊκή ήπειρο», λέει ο κ. Messerschmidt.
Ενώ το κόμμα συγκέντρωσε περίπου το 25% των ανδρικών ψήφων στις τελευταίες εκλογές της χώρας το 2011, ποσοστό υψηλότερο από κάθε άλλο κόμμα, σε ότι αφορά τη γυναικεία ψήφο πήρε μόλις το 10%.
"Προφανώς, χρειαζόμαστε γυναίκες ψηφοφόρους», λέει ο Sampo Terho, ο ευρωβουλευτής ο οποίος επιβλέπει την εκστρατεία των «Φινλανδών» για τις ευρωεκλογές του επόμενου έτους. "Αυτό είναι ένα μία από τις μεγαλύτερες συζητήσεις που έχουμε." Η εκρηκτική άνοδος που είχε αποδόθηκε κυρίως στην υποστήριξη από εργάτες που έχασαν τις δουλειές τους.
"Η εικόνα μας είναι πολύ ανδρική" λέει ο κ. Terho. Ελπίζει να ανατρέψει αυτή την εικόνα στοχεύοντας σε ζητήματα μεγαλύτερου ενδιαφέροντος για τις γυναίκες και την τοποθέτηση περισσότερων γυναικών υποψηφίων.
Η αντιμετώπιση του χάσματος των φύλων μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη, προειδοποιεί η Catherine Fieschi, διευθύντρια του βρετανικού think-tank, Counterpoint που θεωρεί πως τα δεινά των ανδρών είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό του φινλανδικού λαϊκισμού. "Στην περίπτωση της Φινλανδίας, πολλά από αυτά σχετίζονται με μια κρίση του ανδρισμού», λέει. «Υπάρχει μια ολόκληρη γενιά των ανδρών που αισθάνονται ότι έχουν υποβιβαστεί σε ρόλο κομπάρσου".
Το κόμμα θα μπορούσε να αποπειραθεί κάποια μείωση της… τεστοστερόνης, αλλά με αυτό τον τρόπο «ενδεχομένως να χάσει πολλούς υποστηρικτές» προειδοποιεί η κα. Fieschi.
Καθ 'υπόδειξη της κ. Lepen, συναντήθηκαν στη La Grande Cascade στο Bois de Boulogne για ένα γεύμα που διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες. Το κυρίως πιάτο ήταν μια συζήτηση για το αν οι δύο εθνικιστές πολιτικοί θα μπορούσαν να βάλουν στην άκρη τις εγχώριες εμμονές τους να επικεντρωθούν σε έναν κοινό εχθρό: την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Από τότε, οι δύο έχουν κάνει από κοινού ελπιδοφόρες δηλώσεις σχετικά με την εκστρατεία, γεγονός που υποδηλώνει την πρώτη ημερομηνία τους ήταν μια επιτυχία.
«Είμαστε ακόμη στη διαδικασία που προσπαθούμε να εκτιμήσουμε σε ποια μορφή μπορούν να συντονιστούν και να συνεργαστούν οι προσπάθειές μας. Αλλά είμαστε διατεθειμένοι να το πράξουμε", δήλωσε ο κ. Wilders σε ηλεκτρονικό του μήνυμα προς τους Financial Times.
Η συνεργασία Le Pen- Wilders δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Σε ολόκληρη την ΕΕ, ομάδες εχθρικές προς το μεταπολιτευτικό έργο της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης συνενώνονται για αυτό που πολλοί στις Βρυξέλλες φοβούνται ότι θα μπορούσε να αποτελέσει ένα λαϊκίστικο κύμα στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Ακόμη και ένθερμοι Ευρωπαίοι φεντεραλιστές τώρα παραδέχονται ότι το 30% του νέου κοινοβουλίου θα απαρτίζεται από ευρωσκεπτικιστές οι οποίοι αξιοποιούν την οικονομική κατήφεια και τα υψηλά επίπεδα ανεργίας που μαστίζουν την ήπειρο.
«Όλοι θέλουμε να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να υπάρξει ενεργοποίηση στις προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές σε μια πανευρωπαϊκή εκλογική κατολίσθηση εναντίον των Βρυξελλών», δηλώνει ο κ. Wilders.
Το μεγαλύτερο όφελος από αυτή τη συνεργασία για τους δύο πολιτικούς είναι συμβολικό. Εμφανιζόμενοι πλάι-πλάι, οι δύο πολιτικοί που εδώ και καιρό παρουσιάζονται ως κάτοικοι ενός πλανήτη τρελών – αν όχι ρατσιστών- ελπίζουν ότι θα αποδείξουν στους ψηφοφόρους ότι στην πραγματικότητα αποτελούν μέρος του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι. "Αυτό δείχνει ότι η Marine Le Pen δεν περιπλανιέται μόνη στην έρημο» εξηγεί ο Ludovic de Danne, σύμβουλος της Le Pen για τις διεθνείς υποθέσεις. "Αν ήμουν φεντεραλιστής θα φοβόμουν πάρα πολύ"
Οι ευρωσκεπτικιστές διαφέρουν πολύ μεταξύ τους. Υπάρχουν αυτοί που επιδιώκουν τον τερματισμό της ΕΕ αλλά και "μετριοπαθείς" ευρωσκεπτικιστές που ζητούν μεταρρυθμίσεις προς ένα πιο χαλαρό και ελαφρύ μπλοκ. Μένει να αποδειχθεί εάν αυτή η ανομοιογενής ομάδα εθνικιστών και λαϊκιστών μπορεί να σχηματίσει μία αποτελεσματική συμμαχία ανά την Ευρώπη ώστε να νικήσει το status quo στις Βρυξέλλες.
Ορισμένοι τηρούν αποστάσεις. Όπως ο Nigel Farage, ο επικεφαλής του Κόμματος Ανεξαρτησίας της Βρετανίας, του οποίου η οξύτητα και η χαρισματική αντιπολίτευση προς την ΕΕ τον έχει αναγάγει σε πανευρωπαϊκή πολιτική διασημότητα. Ο κ. Farage προς το παρόν αντιστέκεται στην επίθεση γοητείας από την κα. Lepen. Αν και εξέφρασε «θαυμασμό» για τις προσπάθειές της να ανακατασκευάσει το Εθνικό Μέτωπο, κατήγγειλε ότι «τα θέματα, όπως ο αντισημιτισμός είναι τόσο βαθιά ριζωμένα σε αυτό το κόμμα που νομίζω ότι είναι δύσκολο να το αλλάξουμε».
Ακόμα, ο κ. Farage όμως, έχει χαρίσει μέρος από τη λάμψη του σε πιο μετριοπαθή κόμματα των ευρωσκεπτικιστών σε όλη την ήπειρο και μάλιστα προσπάθησε να βοηθήσει να δημιουργηθεί μια νέα έκδοση του το UKIP στην Πορτογαλία. Άλλοι ανερχόμενοι ευρωσκεπτικιστές, όπως ο Morten Messerschmidt, ο μεγαλύτερος ευρωβουλευτής από το Λαϊκό Κόμμα της Δανίας, εμφανίστηκαν σε συνέδρια του κόμματος στη Φινλανδία και τη Λιθουανία.
Πίσω από τα φώτα της δημοσιότητας, υπήρξαν προσπάθειες για συνεργασία, μέσα από μια ελάχιστα γνωστή οργάνωση που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την Ελευθερία, η οποία στεγάζεται σε ένα παράπλευρο δρόμο από την έδρα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες.
Ιδρύθηκε πριν από τρία χρόνια από τον Godfrey Bloom του UKIP και έχει γίνει ένας χώρος όπου η κ. Le Pen συναντάται με ως επί το πλείστον ακροδεξιούς πολιτικούς από το Vlaams Belang του αυστριακού Κόμματος της Ελευθερίας και των Σουηδών Δημοκρατών. (Αν και η ομάδα αντιτίθεται στην ΕΕ, οι αρχές της δεν την εμπόδισαν να δεχθεί χρηματοδότηση που υπερβαίνει τις €300.000 από την ΕΕ).
Για τους αφοσιωμένους Ευρωπαίους των Βρυξελλών, αυτή η κινητοποίηση των ευρωσκεπτικιστών είναι επίφοβη και χαρακτηρίζεται ως ένα είδος εισβολής βαρβάρων. Πολλοί φοβούνται ότι αυτό απειλεί όχι μόνο την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αλλά επίσης το ελεύθερο εμπόριο και τα ανοιχτά σύνορα που το συνοδεύουν.
Ο José Manuel Barroso, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ετήσιας ομιλίας του τον περασμένο μήνα καλώντας επειγόντως τους υπέρμαχους της ολοκλήρωσης να αντισταθούν στην επίθεση. Ωστόσο, οι λαϊκιστές πέτυχαν άλλη μια νίκη στο Σαββατοκύριακο, όταν το Εθνικό Μέτωπο της Le Pen κέρδισε τις τοπικές εκλογές στην Cote d' Azur. Ο θρίαμβος τονίστηκε από μια νέα δημοσκόπηση που δείχνει πως το κόμμα ηγείται στις ευρωπαϊκές εκλογές με υποστήριξη 24%.
Ακόμη και στη Γερμανία, όπου για ιστορικούς λόγους, πολλοί πίστευαν ότι ένα ανοιχτά αντι-ευρωπαϊκό κόμμα δεν θα μπορούσε να κερδίσει έδαφος, το "Εναλλακτική για τη Γερμανία", βρέθηκε μία ανάσα από την εκπροσώπηση στη Βουλή τον περασμένο μήνα.
"Αυτοί που θέλουν να καταστρέψουν την Ευρωπαϊκή Ένωση κερδίζουν τις εκλογές στην Ευρώπη», λέει ο Martin Schulz, ο πρόεδρος του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Ορισμένοι ελπίζουν ότι καθώς η προοπτική ενός εκλογικού σώματος ευρωσκεπτικιστών γίνεται πιο πραγματική, θα προκληθεί ισχυρή αντίδραση από τα παραδοσιακά κόμματα. Προς το παρόν, όμως, στενός συνεργάτης ευρωβουλευτή δηλώνει απελπισμένος από τους αποκαλούμενους «ευρω-διστακτικούς»: τους πολιτικούς που στη θεωρία είναι φιλοευρωπαίοι αλλά «αφήνουν τα επιχειρήματα των ευρωσκεπτικιστών να επικρατήσουν χωρίς να τα αντικρούσουν».
Η μεγαλύτερη επίδραση των ευρωεκλογών μπορεί να είναι οι επιπτώσεις πέρα από τις Βρυξέλλες. Αν οι ευρωσκεπτικιστές έχουν καλές επιδόσεις, τότε τα κυρίαρχα κόμματα στα κράτη-μέλη θα βρεθούν υπό πίεση να σκληρύνουν τη δική τους πολιτική για την Ευρώπη - ένα φαινόμενο που ήδη παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη Φινλανδία και από τότε επαναλαμβάνεται και σε άλλες χώρες. Όπως είπε ο κ. Farage: «Αυτό που είναι ενδιαφέρον για τις ευρωπαϊκές εκλογές δεν είναι τόσο η επίδραση στις Βρυξέλλες. Είναι η επίδραση που θα έχουν στην εθνική πολιτική".
Η επιτυχία του UKIP παρακίνησε τον Ντέιβιντ Κάμερον, τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, να σκληρύνει τη γραμμή του για την Ευρώπη υποσχόμενος στους ψηφοφόρους δημοψήφισμα για την ΕΕ και απαιτώντας τον επαναπατρισμό των εξουσιών από τις Βρυξέλλες.
Με παρόμοιο τρόπο, η Ολλανδία, που θεωρείται ένα από τα πλέον φιλο-ευρωπαϊκά κράτη, εξέπληξε άπαντες τον Ιούνιο, όταν η κυβέρνηση του Mark Rutte παρουσίασε κατάλογο με 54 τομείς πολιτικής που θα πρέπει να μείνουν σε εθνικό επίπεδο". Ακριβώς όπως ο κ. Cameron ωθείται από το UKIP, έτσι ο Rutte ωθείται από τον Wilders" εξηγεί ο κ. Messerschmidt και συμπληρώνει: «Και αυτό συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη."
Οι αιτίες
Ένα μέρος όπου ο ευρωσκεπτικισμός βρίσκεται σε ανοδική πορεία είναι το Τάμπερε της Φινλανδίας, μια βιομηχανική πόλη που κάποτε φιλοξένησε τον Βλαντιμίρ Λένιν και τώρα φιλοξενεί ένα θεματικό πάρκο με βασικό χαρακτηριστικό τα «angry birds» κατά το video game που αναπτύχθηκε από μια φινλανδική εταιρεία λογισμικού.Για αυτές ακριβώς τις ιδιαιτερότητες όμως, το Τάμπερε έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που έχουν εγκλωβιστεί σε μία αβέβαιη μετα-βιομηχανική μετάβαση. Τα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας έχουν κλείσει ή δοθεί για άλλες χρήσεις. Η ανεργία υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο, τα φορολογικά έσοδα μειώνονται και η τοπική αυτοδιοίκηση μετά την περικοπή δαπανών του τρέχοντος έτους κατά 22 εκατ ευρώ, εξετάζει νέα μέτρα.
«Θα ήταν ωραίο να πολιτευόμουν σε μια καλή περίοδο για την οικονομία. Δεν είναι τόσο ευχάριστο να παίρνεις τις δύσκολες αποφάσεις», λέει η Άννα - Kaisa Ikonen, δήμαρχος του Τάμπερε και μέλος του φιλο- ευρωπαϊκού κόμματος Εθνικός Συνασπισμός.
Στις εθνικές εκλογές του 2011, το κόμμα των "Αληθινών Φιλανδών", το οποίο άλλαξε προσφάτως το όνομά του σε «Οι Φινλανδοί», εκμεταλλεύθηκαν τη λαϊκή οργή ενάντια στα ευρωπαϊκά πακέτα στήριξης και έλαβαν το 18,6% των ψήφων στην πόλη και 19% σε εθνικό επίπεδο.
Το αποτέλεσμα αυτό τους έφερε σε απόσταση μόλις μιας ποσοστιαίας μονάδας από τον Εθνικό Συνασπισμό που νίκησε εκπλήσσοντας το πολιτικό κατεστημένο. Από τότε, «Οι Φινλανδοί» έχουν υπερδιπλασιαστεί την εκπροσώπησή τους στο Δημοτικό Συμβούλιο του Τάμπερε, κερδίζοντας ακόμη και το 35% των ψήφων σε κάποια συμβούλια.
"Έχουμε πολλές ψήφους από άνδρες που κάποτε εργάζονταν στα εργοστάσια ψήφιζαν τους Σοσιαλδημοκράτες και τώρα αισθάνονται απογοήτευση, " λέει ο Sampo Terho, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τους «Φινλανδούς».
Όταν ήταν φοιτητής, ο κ. Terho - όπως οι περισσότεροι Φινλανδοί - υποστήριξε την ένταξη της χώρας στην ΕΕ. Η ένταξη το 1995 και μετά η υιοθέτηση του ευρώ, ήταν ένας τρόπος για τη Φινλανδία να εδραιώσει τους δυτικούς δεσμούς της, μετά από δεκαετίες ανήσυχης συνύπαρξης δίπλα στη Σοβιετική Ένωση. Όλοι αυτό υποστήριζαν, δηλώνει ο κ. Terho.
Η ΕΕ άρχισε να αποτελεί πηγή ανησυχίας σταδιακά, μετά τα πιο τοπικιστικά ζητήματα, όπως οι νόμοι που απαιτούσαν από τους μαθητές της Φινλανδίας να μελετήσουν σουηδικά.
"Η κρίση έφερε πραγματικά τα προβλήματα της ΕΕ στο ευρύτερο κοινό, στη βασική συζήτηση», λέει ο κ. Terho. Αντίθετα με τον κ. Farage, δεν υποστηρίζει τον άμεσο τερματισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ζητά όμως, μια πιο χαλαρή ένωση όπου τα μέλη, θα μπορούν να επιλέξουν τι τους αρέσει.
Η εκστρατεία του κόμματος για τις εκλογές του επόμενου έτους, την οποία επιβλέπει ο κ. Terho, μπορεί να συνοψιστεί σε μία μόνο λέξη : "Φτάνει πια! " – στα πακέτα, στην ολοκλήρωση και στη μεταφορά περισσότερων χρημάτων στις αρχές των Βρυξελλών..
Στοιχεία των δημοσκοπήσεων δείχνουν θα μπορούσε να υπάρξει γόνιμο έδαφος για αυτό το μήνυμα σε όλη την Ευρώπη. Δημοσκόπηση της Gallup που έγινε το Σεπτέμβριο διαπιστώνει ότι το 45% των ερωτηθέντων πιστεύει πως η κατάσταση στην ΕΕ οδεύει προς τη λάθος κατεύθυνση, ενώ μόλις 26% ήταν πιο αισιόδοξοι. Σε 16 από τα 28 κράτη-μέλη η πλειοψηφία πιστεύει πως θα πρέπει να "επαναπατριστούν" εξουσίες που σήμερα ανήκουν στις Βρυξέλλες.
«Οι άνθρωποι έχουν χάσει κάθε πίστη ότι αυτοί οι τύποι ξέρουν τι κάνουν», εξηγεί ο Robert Manchin, διευθύνων σύμβουλος της Gallup Europe, σημειώνοντας ότι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι δηλώνουν τώρα ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο από το παρόν. «Αυτό είναι πραγματικά μοναδικό στον κόσμο. Υπό αυτή την έννοια η Ευρώπη είναι μια μαύρη τρύπα".
Ακόμη και αν τα ευρωσκεπτικιστικά κόμματα σκάψουν βαθιά στη λαϊκή οργή, παραμένει το ερώτημα εάν μπορούν να σχηματίσουν μακροχρόνιους δεσμούς. Η ιστορία δεν είναι ενθαρρυντική. Το 2007, συνολικά 23 ακροδεξιοί και εθνικιστές βουλευτές σχημάτισαν μια ομάδα γνωστή ως «Ταυτότητα, Παράδοση, Κυριαρχία». Μέχρι το Νοέμβριο, είχαν διαλυθεί αφού η Ιταλίδα Alessandra Mussolini προσέβαλε τους Ρουμάνους.
"Οι εθνικιστές έχουν ακριβώς αυτό το πρόβλημα: είναι εθνικιστές», εξηγεί ο Joël Gombin, Γάλλος πολιτικός επιστήμονας και συμπληρώνει: "Είναι δύσκολο για αυτούς να συνεργαστούν με εθνικιστές από άλλες χώρες."
Ο κ. Wilders και η κ. Le Pen δοκιμάζονται με την άνοδο των τοξικών κομμάτων που προσπαθούν να αποκρούσουν, όπως το Jobbik της Ουγγαρίας και τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, τα οποία έχουν ρεκόρ ξενοφοβίας, ακόμη και βίας.
«Ο φόβος μου είναι ότι σε ορισμένες χώρες τα κόμματα που θα ενισχυθούν είναι κόμματα που δεν θα ήθελα να δω ξανά στην ευρωπαϊκή ήπειρο», λέει ο κ. Messerschmidt.
Ένα καθαρά ανδρικό κοινό
Ενδεχομένως να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ένα κόμμα που ιδρύθηκε από τέσσερις άνδρες μέσα σε μια σάουνα δεν έχει απήχηση στις γυναίκες. Αλλά αυτό είναι το δράμα των «Φινλανδών», του λαϊκιστικού αντι-ευρωπαϊκού κόμματος που έχει αναρριχηθεί από τα περιθώρια του πολιτικού τοπίου της χώρας στην κορυφή των δημοσκοπήσεων.Ενώ το κόμμα συγκέντρωσε περίπου το 25% των ανδρικών ψήφων στις τελευταίες εκλογές της χώρας το 2011, ποσοστό υψηλότερο από κάθε άλλο κόμμα, σε ότι αφορά τη γυναικεία ψήφο πήρε μόλις το 10%.
"Προφανώς, χρειαζόμαστε γυναίκες ψηφοφόρους», λέει ο Sampo Terho, ο ευρωβουλευτής ο οποίος επιβλέπει την εκστρατεία των «Φινλανδών» για τις ευρωεκλογές του επόμενου έτους. "Αυτό είναι ένα μία από τις μεγαλύτερες συζητήσεις που έχουμε." Η εκρηκτική άνοδος που είχε αποδόθηκε κυρίως στην υποστήριξη από εργάτες που έχασαν τις δουλειές τους.
"Η εικόνα μας είναι πολύ ανδρική" λέει ο κ. Terho. Ελπίζει να ανατρέψει αυτή την εικόνα στοχεύοντας σε ζητήματα μεγαλύτερου ενδιαφέροντος για τις γυναίκες και την τοποθέτηση περισσότερων γυναικών υποψηφίων.
Η αντιμετώπιση του χάσματος των φύλων μπορεί να μην είναι τόσο εύκολη, προειδοποιεί η Catherine Fieschi, διευθύντρια του βρετανικού think-tank, Counterpoint που θεωρεί πως τα δεινά των ανδρών είναι ένα βασικό χαρακτηριστικό του φινλανδικού λαϊκισμού. "Στην περίπτωση της Φινλανδίας, πολλά από αυτά σχετίζονται με μια κρίση του ανδρισμού», λέει. «Υπάρχει μια ολόκληρη γενιά των ανδρών που αισθάνονται ότι έχουν υποβιβαστεί σε ρόλο κομπάρσου".
Το κόμμα θα μπορούσε να αποπειραθεί κάποια μείωση της… τεστοστερόνης, αλλά με αυτό τον τρόπο «ενδεχομένως να χάσει πολλούς υποστηρικτές» προειδοποιεί η κα. Fieschi.
www.estetbroker.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου