Κεφαλαιοποιητικό συνταξιοδοτικό με συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα

Η πρόταση της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών για τη διάσωση του ασφαλιστικού

Της Ευγενιας Τζωρτζη
Η μετεξέλιξη του συνταξιοδοτικού συστήματος στη χώρα μας σε κεφαλαιοποιητικό, με σταδιακή καθολικότητα του δεύτερου πυλώνα στη βάση της υποχρεωτικής σύνταξης με ιδιωτικούς πόρους, προτείνεται ως η μόνη πειστική λύση για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, που παρά τη μεταρρύθμιση του 2010 συνεχίζει να απορροφά τους υψηλότερους κρατικούς πόρους σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Οι επικουρικές συντάξεις Στη βάση αυτή διαμορφώνεται η πρόταση της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), που υιοθετεί το μοντέλο των τριών πυλώνων με την ενεργό συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στον δεύτερο πυλώνα, που σήμερα στη χώρα μας λειτουργεί ως επικουρική σύνταξη. Αν και η πρόταση της ΕΑΕΕ δεν παρεμβαίνει στο εάν και με ποιον τρόπο ο κλάδος των επικουρικών συντάξεων θα μπορούσε να μετεξελιχθεί σε ένα αμιγώς ιδιωτικό σύστημα, το συγκεκριμένο μοντέλο συναντάται σε αρκετές ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου.

Την τάση αυτή υποστήριξαν διεθνείς ομιλητές κατά τη διάρκεια συνεδρίου, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα με πρωτοβουλία της ένωσης, στο οποίο αναλύθηκαν συνταξιοδοτικά συστήματα διαφόρων χωρών. Κοινός τόπος των τοποθετήσεων ήταν ο αυξανόμενος ρόλος των συμπληρωματικών συνταξιοδοτικών σχημάτων, στον βαθμό που –με δεδομένη την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και τη μείωση των γεννήσεων– κανένα σύστημα από μόνο του δεν μπορεί να διασφαλίσει την επάρκεια ικανοποιητικού επιπέδου συντάξεων σε βάθος χρόνου.
Ομιλητές από τη Σουηδία, το Βέλγιο, την Αμερική και την Αυστραλία παρουσίασαν περιπτώσεις χωρών που έχουν προβεί ήδη σε αναμόρφωση του ασφαλιστικού τους συστήματος με βάση το κεφαλαιοποιητικό μοντέλο, το οποίο επιτυγχάνει να καλύπτει σημαντικό τμήμα του συνόλου των συνταξιοδοτικών παροχών του πληθυσμού, περιορίζοντας την πίεση στην κοινωνική ασφάλιση και δημιουργώντας παράλληλα υψηλότατα κεφάλαια υπό διαχείριση με πολλαπλό όφελος για την οικονομία. Ο ρόλος των ασφαλιστικών εταιρειών είναι η διαχείριση τέτοιων σχημάτων, κατέχοντας στις περισσότερες περιπτώσεις το μεγαλύτερο μερίδιο στη σχετική αγορά. Το μοντέλο προσιδιάζει στην πρόταση της ΕΑΕΕ, που εισηγείται τη δημιουργία ειδικών ασφαλιστικών ταμείων (pension funds) από τον ιδιωτικό τομέα, που θα αναλάβουν τη διαχείριση αυτών των σχημάτων. Η ασφάλιση θα είναι υποχρεωτική με τη συνεισφορά του εργοδότη και του εργαζόμενου, αλλά η επιλογή του φορέα θα είναι ελεύθερη από τον ασφαλισμένο.
Η πρόταση αποκτά ιδιαίτερη σημασία ενόψει της αναμόρφωσης των επικουρικών συντάξεων, με τη δημιουργία ατομικής μερίδας για κάθε ασφαλισμένο, που θα αποτυπώνει το σύνολο των εισφορών του στο σύστημα, βάσει των οποίων θα προσδιορίζονται και οι συντάξιμες απολαβές. Οι αλλαγές, που εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε περαιτέρω συρρίκνωση των επικουρικών συντάξεων, αποτελούν μνημονιακή υποχρέωση της χώρας και αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή από το 2014, ανατρέχοντας στην τελευταία δεκαετία, για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα μηχανογραφημένα στοιχεία.
Εξασφάλιση πόρων Απάντηση για το πού θα εξευρεθούν οι αναγκαίοι πόροι, ώστε να δημιουργηθούν και στη χώρα μας ανάλογα Ταμεία, επιχείρησε ο κ. Νικολά Σερί, σύμβουλος ασφαλιστικών θεμάτων στην Ernst & Young της Αυστραλίας, υποστηρίζοντας ότι η ανάπτυξή τους δεν μπορεί να στηριχθεί στη βάση των φορολογικών κινήτρων. Με δεδομένη την περιορισμένη δυνατότητα των ασφαλισμένων και εργοδοτών για την καταβολή πρόσθετων εισφορών, απαιτείται, σύμφωνα με τον ίδιο, μια πιο ριζοσπαστική προσέγγιση, που θα επιτρέψει τη μεταφορά πόρων από το υπάρχον αναδιανεμητικό σύστημα. Με τον τρόπο αυτό ένα μέρος των πόρων, που σήμερα καταβάλλονται από τους ασφαλισμένους για τη συνταξιοδότηση των προηγούμενων γενεών, θα διατεθούν για τη δημιουργία των ασφαλιστικών ταμείων, που θα λειτουργούν στη βάση του ατομικού λογαριασμού για κάθε ασφαλισμένο, διασφαλίζοντας έτσι και τη σταδιακή μετάβαση στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα για το υπόλοιπο μέρος, πέραν της βασικής σύνταξης. Οπως ανέλυσε ο κ. Φερνάντο Χάιμε, αντιπρόεδρος της MetLife, η συμμετοχή των pension funds στα συνταξιοδοτικά συστήματα ποικίλλει ανά χώρα, αλλά σε κάθε περίπτωση η συνεισφορά τους είναι σημαντική στην ανάπτυξη της οικονομίας.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ολλανδία, στην οποία τα υπό διαχείριση κεφάλαια αντιπροσωπεύουν το 138,2% του ΑΕΠ, ενώ υψηλά είναι και τα ποσοστά σε χώρες όπως η Ελβετία (110,8%), το Ηνωμένο Βασίλειο (88,2%), οι ΗΠΑ (70,5%), η Χιλή (58,5%) και η Ιρλανδία (46,2%).
Ο ρόλος του δεύτερου πυλώνα Την ικανότητα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών να ανταποκριθούν στη σύγχρονη πρόκληση του συνταξιοδοτικού συστήματος, υπεραμύνθηκε στην ομιλία του ο πρόεδρος της Ενωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, προβάλλοντας την αντοχή που επέδειξε ο κλάδος στην οικονομική συγκυρία. Παρά το γεγονός ότι ο κλάδος από το 2009 μέχρι σήμερα υπέστη μείωση των εργασιών κατά 19%, οι αποζημιώσεις που καταβάλλει κάθε χρόνο εξακολουθούν να διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα, της τάξεως των 3 δισ. ευρώ, επιβεβαιώνοντας σύμφωνα με τον κ. Σαρρηγεωργίου ότι «η αγορά συνεχίζει να τιμά τον πρωταρχικό της ρόλο». Ο ιδιωτικός ασφαλιστικός κλάδος θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, καλύπτοντας το κενό που αφήνει πίσω της η κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, κατέληξε.

www.estetbroker.blogspot.com